Người Nhật tặng quà để bày tỏ lòng biết ơn (ảnh: Nippon.com)
Phong tục tặng quà là một tập tục có lịch sử lâu dài và có ý nghĩa quan trọng đối với các dân tộc sống ở miền Đông châu Á, trong đó có Nhật Bản. Việc tặng quà có ý nghĩa quan trọng trong văn hóa của người Nhật. Việc tặng quà được xem như là hành động thể hiện mong muốn duy trì và thắt chặt mối quan hệ với người nhận. Nó còn thể hiện lòng quý mến của người tặng dành cho người nhận.
Người Nhật có quan điểm khá duy tâm về con số chuyển tải trong quà tặng. Số 4 (shi) và số 9 (kyuu) được cho là gợi lên điềm xấu vì phát âm của những từ này nghe giống với từ “Chết” (số 4) và “Đau khổ” (số 9). Nên khi tặng quà, người tặng cần tránh tặng bộ 4 cái, bộ 9 cái hoặc giấy gói có họa tiết số 4, số 9. Thay vào đó, nên tặng quà theo cặp hoặc số chẵn để cầu mong mang lại sự trọn vẹn, may mắn cho người nhận. Tuy nhiên, đối với dịp cưới hỏi, nếu tặng tiền như một món quà thì nên tặng số tiền là một con số lẻ. Vì người Nhật tin rằng, nếu tặng tiền là số chẵn thì điều đó đồng nghĩa với việc số tiền đó có thể dễ dàng chia đôi cho vợ và chồng, ẩn ý là vợ chồng có thể ‘bị chia cắt’ một cách dễ dàng.
Người Nhật tặng quà gì?
Món quà có thể là đồ lưu niệm hay đặc sản địa phương (ảnh Adventure in Japan blogspot)
Omiyage
Omiyage (お土産 / おみやげ) là những món quà lưu niệm mang về sau một chuyến công tác hay du lịch. Quà có thể là bánh kẹo, các loại thức uống có cồn hoặc đồ thủ công mỹ nghệ tiêu biểu của địa phương. Tập tục tặng quà lưu niệm có từ thời Edo (江戸 / えど). Khi đó, chỉ có một số ít người có điều kiện đi đó đi đây và mang quà lưu niệm về tặng những người không có được cơ hội như thế.
Omiyage còn có thể là các loại đặc sản địa phương gọi là meibutsu (名物 / めいぶつ). Ví dụ như takoyaki (thịt viên chiên với nhân thịt bạch tuộc) là đặc sản của Osaka.
Temiyage
Temiyage (手みやげ) là từ để chỉ món quà tặng cho bạn bè, người thân và chủ nhà khi đến thăm họ. Mặc dù không ai mong đợi được tặng quà, nhưng tập quán này là một thông lệ được người Nhật khắp cả nước yêu thích.
Giá trị món quà tặng temiyage không nên quá rẻ hoặc quá đắt. Các vật phẩm thường dùng để tặng thường bao gồm đồ ăn, thức uống hay bất kỳ sản phẩm độc đáo nào từ quốc gia hoặc thành phố của Bạn.
Okaeshi
Okaeshi(お返し/ おかえし), là một loại quà trả lễ. Đó thường là một món quà nhỏ để tỏ lòng biết ơn. Okaeshi thường được trao trong các buổi tiệc hay lễ cưới.
Goshūgi
Khi được mời đến dự đám cưới, người tham dự mang theo goshūgi (ご祝儀 / ごしゅうぎ) – tiền mừng cưới. Goshūgi được đặt trong một phong bì đặc biệt được viết tên người tặng và trao tại tiệc cưới. Phong bì đựng tiền mừng cưới được gọi là shūgi-bukuro (祝儀袋 / しゅうぎぶくろ). Số tiền mừng cưới phải là số lẻ, vì, theo niềm tin của người Nhật, số chẵn có thể chia dễ dàng, cũng có nghĩa là vợ chồng mới cưới cũng có thể dễ dàng chia xa. Điều này được cho là không tốt.
Otoshidama, quà mừng năm mới cho trẻ em (ảnh: Nippon.com)
Otoshidama
Vào dịp năm mới, theo truyền thống, người lớn sẽ tặng trẻ em một món quà bằng tiền gọi là otoshidama (お年玉 / おとしだま), được đặt trong một phong bì trang trí gọi là pochibukuro (ぽち袋 / ぽちぶくろ). Nếu Bạn được mời đến nhà một người bạn hoặc đồng nghiệp vào dịp Năm mới thì Bạn có thể cân nhắc chuẩn bị một số otoshidama cho con cái của họ.
Giri-choco
Ngày Valentine ở Nhật Bản, ở nơi làm việc, nhiều phụ nữ sẽ tặng sô cô la cho đồng nghiệp nam. Việc tặng quà này không hẳn mang ngụ ý tình cảm riêng tư mà để thể hiện sự quý mến, quan tâm xã giao.
Món quà này được gọi là giri-choco (義理チョコ / ぎりチョコ), nghĩa đen là “sô cô la bắt buộc“.
Nếu Bạn nhận được giri-choco vào Ngày lễ tình nhân, thì Bạn nên tặng quà đáp lễ một tháng sau vào ngày 14 tháng 3, “Ngày Trắng“. Món quà đáp lễ thường là sô cô la trắng.
Quà sinh nhật và quà giáng sinh
Người Nhật không có truyền thống tặng quà nhân dịp sinh nhật hay giáng sinh. Tuy nhiên, lối sống phương Tây ngày càng len lỏi, dù không mấy dễ dàng, vào cuộc sống của người Nhật. Một số người Nhật cũng tặng quà nhân dịp này. Tuy nhiên, việc tặng quà vào dịp này không phải là tập quán bắt buộc và được mong chờ. Quan trọng là, Bạn đừng nên quên tặng quà cho người Nhật vào những dịp truyền thống đặc biệt, được mong đợi.
Xem thêm:
Phong tục tặng quà của người Nhật (phần 2)
Phong tục tặng quà của người Nhật (phần 3)
Aichi Việt Nam.
